De afgelopen maanden heb ik mezelf betrapt op het experimenteren met iets wat ik online schaduwtechnieken wil noemen. Het gevoel dat we tegenwoordig te zichtbaar zijn op het internet bevindt zich ergens tussen bewust en onbewuste kennis, tussen de artikelen die je over het onderwerp meepikt en het onbehagen dat je voelt bij sommige zoekresultaten of advertenties die je van site tot site achtervolgen. Of dat gevoel je vervolgens angst inboezemt, je niets doet of intrigeert hangt van vele factoren af die een persoonlijkheid opbouwen. In ieder geval leek het mij handig en interessant om eens wat dingen uit te proberen en enigszins alternatieve online paden te vinden.
Sommige zijn wel bekend, zoals de immens populaire Adblock Plus add-on voor Firefox die korte metten maakt met de irritantere reclames, waarvan je na installatie opvalt dat ze bezig waren aan een opmars zoals we die sinds de hoogtijdagen van de pop-up niet kende. Sites lijken opeens weer tot rust te komen. Minder in het oog springend maar meer een onzichtbare rustgever is de Priv3 add-on, die het volgen door sociale netwerken aan banden legt. Vooral aantrekkelijk omdat de grote sociale netwerken continu in beweging zijn en de gebruiker nooit weet wat er in de toekomst met zijn gebruikersinformatie kan gebeuren (hoe het als handelswaar zal worden verpatst.)
Ondanks veelbesproken perikelen met Pirate Bay zal de torrent-technologie weinig aan populariteit verliezen. Tribler is ontwikkeld als een netwerk dat compleet gedecentraliseerd is en daardoor niet meer kan worden neergehaald, iets wat puur uit ideologische overwegingen al wenselijk is gezien politieke tegenkrachten die de openheid van internet aan banden proberen te leggen. De interne zoekfunctie zorgt er bovendien voor dat men niet afhankelijk meer hoeft te zijn van “vervuilende” zoekacties op andere websites. Tribler is een instrument om internet te waarborgen voor het individu die vervolgens zelf als volwassen persoon ethische keuzes kan maken (die vooral te maken zullen hebben met de waarde van copyright.)
Ook hardcore maar mijns inziens meer iets om achter de hand te houden mochten samenlevingen echt richting een politiestaat afglijden, of als je gewoon even anoniem bezig wilt zijn, is Tor. Ironisch genoeg is Tor (wat ook weer gemakkelijk integreert met Firefox) eigenlijk wat internet zou moeten zijn, een onzichtbaar bewegen langs websites waar de keuze zelf wordt gemaakt om naar de oppervlakte te komen en zichzelf te presenteren zoals men verkiest.
Een meer alledaags alternatief is de zoekmachine Duck Duck Go die ik tegenwoordig graag naast Google gebruik. Duck Duck Go is ouderwets kaal en legt met twee slimme, eenvoudige verhalen uit waarom ze niet tracken en de zogenaamde filter bubble doorprikken. Het geeft een prettig gevoel dat je niet overal wordt achtervolgd maar het is op een of andere manier ook rustgevend om zoekresultaten weer eens droog en zonder allerlei poespas gepresenteerd te krijgen. Waarmee ik niet direct Google afzweer. De praktijk leert de gebruiker wanneer hij behoefte heeft aan droge of juist meer gepersonaliseerde zoekresultaten. En Duck Duck Go maakt ook duidelijk hoe Google zich in ons onlineleven heeft verweven door innovatief te zijn, want bij bepaalde zoekacties voel je je onthand door de afwezigheid van direct zoeken naar afbeeldingen of Maps (er was waarschijnlijk even een punt dat Google een optimum bereikte van vernieuwing en gebruiksvriendelijkheid, maar die periode ligt al een tijd achter ons.)
En dat moet Google op het moment, waarin het enigszins chaotisch lijkt te opereren of in ieder geval zoekende is, met het gewicht van de naamsbekendheid redden totdat het grotere veranderingen kan doorvoeren die tot een Grote Stap Voorwaarts moeten leiden voor het zoeken op internet. Wat klinkt als echt zoeken en vinden.